Relacja z debaty dot.opieki zdrowotnej w Serocku
Kwestia ograniczonego dostępu do podstawowej opieki zdrowotnej jest problemem wielu samorządów, o czym mogliśmy przekonać się podczas debaty publicznej „oczekiwania pacjentów, a możliwości podstawowej opieki zdrowotnej w Serocku”, która odbyła się 2 kwietnia w serockim ratuszu.
Zaproszenie Burmistrza Miasta i Gminy Serock Sylwestra Sokolnickiego na spotkanie przyjęli m.in. dyrektorzy placówek opieki zdrowotnej z terenu powiatu legionowskiego, farmaceuci, pracownicy Samorządowego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Serocku, Radni Rady Miejskiej w Serocku, sołtysi, mieszkańcy Miasta i Gminy Serock.
Debatę poprowadziły zaproszone w roli ekspertów: Pani Lidia Spocińska - doradca w obszarze restrukturyzacji i optymalizacji procesów biznesowych w ochronie zdrowia oraz Pani Sylwia Muzal – radca prawny, związana z obsługą podmiotów prowadzących działalność leczniczą.
Niekorzystne dla SPZOZ ustawy
Pani Sylwia Muzal wprowadziła zebranych w zagadnienia dotyczące gospodarki finansowej Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej i zakres obowiązków podmiotu tworzącego.
Mecenas zwróciła uwagę, że SPZOZ z posiadanych środków i uzyskanych przychodów są zobowiązane pokrywać swoje koszty i regulować zobowiązania, czyli muszą tak prowadzić swoją działalność, aby te zobowiązania pokrywać we własnym zakresie (co reguluje art. 52 ustawy o działalności leczniczej). „Konsekwencją takiego rozwiązania jest to, że podmiot tworzący dany SPZOZ nie może finansować bieżącej działalności SPZOZ z własnych środków finansowych. Jedyne, co może zrobić, to w momencie powstawania tego podmiotu, wyposażyć go w odpowiednie środki trwałe – aparaturę, które umożliwiły zakładowi rozpoczęcie działalności udzielania świadczeń zdrowotnych”.
Artykuł 55 ustawy o działalności leczniczej określa zamknięty katalog źródeł finansowania. SPZOZ może uzyskiwać środki finansowe z odpłatnej działalności leczniczej, chyba, że przepisy odrębne stanowią inaczej. Znaczy to tyle, że główną możliwością finansowania SPZOZ jest udzielanie świadczeń zdrowotnych na rzecz NFZ, czego konsekwencją jest uzyskiwanie tych środków finansowych na mocy kontraktów zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia. Środki finansowe uzyskane od publicznego płatnika stanowią około 90% jego przychodów.
Pani Mecenas podkreśliła także, że nie ma możliwości żeby SPZOZ udzielały odpłatnych świadczeń po wyczerpaniu kontraktów zawartych z Narodowym Funduszem Zdrowia. Jedyną możliwością jest udzielanie ich wyłącznie w zakresie świadczeń niegwarantowanych oraz osobom nieubezpieczonym.
Nie trudno zauważyć więc, że problemy SPZOZ wynikają z niekorzystnych dla tych zakładów, a w rezultacie oczywiście dla pacjentów – przepisów prawa ograniczających działalność podmiotów, które udzielają świadczeń zdrowotnych.
W roku ubiegłym w SPZOZ Serock prowadzona była analiza organizacyjno-zarządcza Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Serock, z uwzględnieniem oceny prawno-ekonomicznej. Autorka analizy, Pani Lidia Spocińska przedstawiła zgromadzonym na debacie krótkie sprawozdanie.
Organizacja w serockim ośrodku zdrowia
SPZOZ Serock prowadzi podstawową opiekę zdrowotną, ambulatoryjną opiekę specjalistyczną, rehabilitację narządu ruchu, fizjoterapię, profilaktykę i promocję zdrowia oraz medycynę szkolną. Atutami ośrodka zdrowia w Serocku, ale także ośrodka zdrowia w Dębem, są: dobra lokalizacja, parkingi, warunki lokalowe i infrastruktura dostosowana do wymagań sanitarnych, kompetentny personel, dobre wyposażenie gabinetów oraz fakt, że zakład nie ma zaciągniętych żadnych kredytów, pożyczek, otwartych linii kredytowych, a wobec niego nie jest prowadzone żadne postępowanie sądowe czy administracyjne.
Ponieważ - jak zauważono na początku – SP ZOZ nie może świadczyć usług odpłatnych w zakresie świadczeń gwarantowanych, głównym źródłem finansowania – jak w przypadku wszystkich SPZOZ – są umowy z NFZ, a pozostałymi: programy profilaktyczne, podnajem gabinetów, czy przychody uzyskane z badań laboratoryjnych.
Aktualne problemy w ochronie zdrowia, to kolejki osób oczekujących, nieakceptowalna dostępność usług, brak lekarzy, rosnące oczekiwania kadry medycznej, czy rosnące oczekiwania pacjentów.
O tym, że zarówno władze samorządowe jak i Dyrektor SPZOZ są świadomi problemów, z jakimi spotykają się osoby korzystające z usług ośrodka zdrowia, poinformowała dr Swietłana Jagodzińska – Dyrektor SPZOZ w Serocku. Przedstawiła zgromadzonym także kroki, jakie podejmowane są w celu ulepszenia organizacji pracy w zakładzie oraz zwiększenia satysfakcji pacjentów.
„Chory” system ochrony zdrowia
Analizowana sytuacja – podobna do sytuacji w innych SP ZOZ - nie wynika ze złego zarządzania tym zakładem, o czym świadczyły wypowiedzi dyrektorów ośrodków zdrowia z sąsiednich miast i gmin. Dr Dorota Glinicka - Dyrektor Naczelny NZOZ Legionowo oraz dr Iwona Górska – Dyrektor NZOZ Zdrowie w Legionowie - podkreśliły, że to sytuacja w kraju wymusza na dyrektorach placówek zdrowotnych i lekarzach rozwiązania, które często są niekorzystne dla pacjentów, ale również dla personelu medycznego. Ogromnym problemem jest brak lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej i lekarzy specjalistów. Często lekarz obsługuje kilka placówek w ciągu doby, co bez wątpienia wpływa na jego zmęczenie. Odpowiedzialność, jaka ciąży na lekarzach, którzy często muszą „wychwycić” ciężkie przypadki, odpowiednio zdiagnozować chorobę i przekazać pacjenta do dalszego leczenia; fakt, że pacjentów, korzystających z podstawowej opieki zdrowotnej jest coraz więcej, a lekarze nie chcą ich odsyłać do domów, bo nie są w stanie przewidzieć, czy nieudzielona tego dnia pomoc lekarska nie wpłynie na ich zdrowie lub życie – wszystko to sprawia, że lekarze pracują po godzinach, często bez przerw w ciągu pracy.
Lekarze i kadry zarządzające placówkami zdrowotnymi są świadome problemów związanych z działalnością ośrodków zdrowia. Podkreślają zgodnie, że poszukują nowych rozwiązań, aby usprawnić system świadczonych usług i organizacji pracy, jednak ich działania są ograniczone przepisami prawa. Próby jakiegokolwiek „obejścia” tych przepisów i podjęcia działań na korzyść pacjentów wiążą się z ogromnym ryzykiem i ogromną odpowiedzialnością finansową tych ośrodków. Lekarze zgodnie podkreślają, że rozwiązania, które podpowiadają im pacjenci są słuszne i chętnie by je wprowadzili, natomiast w tej chwili uniemożliwiają im to przepisy, a Ministerstwo Zdrowia zapowiada wprowadzenie kolejnych zmian, które już spotykają się z negatywnymi opiniami wśród kadr zarządzających SPZOZ.
Warto podkreślić, o czym wspomniał dr Krzysztof Kukla – Dyrektor Wojskowej Specjalistycznej Przychodni w Legionowie – że często dyrektorzy placówek podejmują ogromne ryzyko inwestycji – zakup dodatkowej aparatury, specjalistycznego sprzętu, wyposażenia gabinetów, natomiast realizacja tych inwestycji nie gwarantuje nowych kontraktów z NFZ powodując, że placówki zwyczajnie nie mają środków na wykorzystanie tych sprzętów. Inwestycje więc przynoszą straty finansowe i wymuszają dodatkowe środki na ich utrzymanie.
Głos mieszkańców
Mieszkańcy korzystający z usług świadczonych przez SPZOZ w Serocku i Dębem zaproponowali rozwiązania, które wpłynęłyby na polepszenie organizacji pracy, z których warto wymienić system wydawania numerków pacjentom, w celu ograniczenia wizyt poza kolejnością, wprowadzenie różnych godzin na zapisy telefoniczne i osobiste, zwrócenie większej uwagi na osoby w podeszłym wieku oczekujące na wizytę.
Część innych, zaproponowanych rozwiązań zostało od razu skomentowanych przez Radcę Prawnego Panią Sylwię Muzal, gdyż - znów - nie pozwalają na to przepisy prawa. Padła propozycja umożliwienia wprowadzenia wizyt prywatnych. Dr Swietłana Jagodzińska wyjaśniła, że podejmuje od wielu miesięcy próby zainteresowania lekarzy takim rozwiązaniem, jednak, niestety, nie znalazła specjalistów zainteresowanych tą propozycją. Warto podkreślić również, że w tym roku uruchomiono tylko dwie specjalizacje pediatryczne w całym Mazowszu, co oznacza, że nie tylko brakuje środków na specjalizacje, ale również osób z odpowiednim wykształceniem medycznym.
Wszystkie zgłoszone podczas debaty uwagi i sugestie zostaną poddane analizie i – w miarę możliwości – wprowadzone, aby jakość świadczonych usług i organizacja pracy SPZOZ w Serocku i Dębem w jeszcze większym stopniu odpowiadały oczekiwaniom pacjentów.
Kończąc to ważne spotkanie Burmistrz Sylwester Sokolnicki oraz Pani dyrektor Swietłana Jagodzińska podziękowali uczestnikom za obecność i wszystkie zgłoszone sugestie. Wyrazili wdzięczność za zrozumienie tej trudnej dla wszystkich sytuacji i poprosili o zrozumienie dla lekarzy i personelu ośrodków zdrowia, którzy dokładają starań, by usatysfakcjonować pacjentów.
Referat Komunikacji Społecznej
