Budujemy kanalizacje sanitarne
Planowanie inwestycji z zakresu sieci kanalizacji sanitarnych, szczególnie tych bardziej rozbudowanych obszarowo, wbrew pozorom nie jest zadaniem łatwym, a rozwiązania nie są tak oczywiste jakby się mogło wydawać. Planując inwestycje sieciowe należy przede wszystkim właściwie zidentyfikować potrzeby i możliwości techniczne, a w samym procesie projektowania uwzględnić wiele aspektów takiego przedsięwzięcia – oprócz technicznych również ekonomiczne, funkcjonalne i inne.
Podstawowy aspekt - techniczny
Jest on zawsze punktem wyjściowym przy planowaniu sieci. Analiza zadania pod tym kątem polega na ocenie możliwości skanalizowania zadanego obszaru i doboru technologii. Tu większość uwagi skupia się na wypracowaniu rozwiązań, pozwalających na maksymalne wykorzystanie tańszej i bardziej niezawodnej technologii grawitacyjnej. Mówiąc wprost - na tym etapie analizujemy teren i zabudowę mieszkaniową i staramy się tak dobrać układ sieci, aby jak największą jego część objąć systemem grawitacyjnym.
System grawitacyjny to taki, w którym ścieki płyną do odbiornika wyłącznie w wyniku działania sił grawitacji, bez wykorzystania urządzeń mechanicznych. Właściwie skonstruowana sieć w tym systemie jest praktycznie niezawodna (niski wskaźnik występowania awarii) a jej eksploatacja i budowa dużo tańsza niż w przypadku systemu tłocznego. System tłoczny z kolei to taki, w którym ścieki odprowadzane z danego obszaru w dużej mierze prowadzone są w sposób wymuszony pracami pomp. W przypadku takiego systemu konieczna jest budowa tzw. przepompowni ścieków, czyli zestawu urządzeń powiązanych ze sobą systemami autoamatyki, którego zadaniem jest zbieranie ścieków i za pomocą pomp i kanałów tłocznych - transportowanie ich do punktu, z którego będą mogły płynąć istniejącą infrastrukturą do oczyszczalni ścieków. Oczyszczalnia ścieków, do której trafiają wszystkie nieczystości płynne z terenu gminy zlokalizowana jest w w miejscowości Dębe i jest własnością Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w m. st. Warszawa. Budowa przepompowni i kanałów tłocznych jest dość kosztownym elementem całej sieci. Z uwagi na duże potencjalne ryzyko awarii i spore negatywne konsekwencje w przypadku jej niezidentyfikowania na czas – wymaga stałego 24-godzinnego monitoringu prowadzonego przez służby eksploatacyjne (co również generuje spore koszty). Biorąc pod uwagę powyższe – podstawowym założeniem przy projektowaniu sieci, jest takie jej kształtowanie, aby przepompowni i systemów tłocznych było jak najmniej, a każda z przepompowni obsługiwała jak największy obszar.
Względy ekonomiczne
Budowa infrastruktury kanalizacyjnej szczególnie w przypadkach, kiedy nie da się uniknąć budowy przepompowni ścieków, należy do dość kosztownych zadań. Dlatego bardzo ważnym aspektem przy planowaniu sieci kanalizacyjnych jest możliwość pozyskania na ich budowę środków zewnętrznych. Dla przykładu - w dotychczas obowiązującej perspektywie unijnej możliwe było pozyskanie dofinansowań w ramach „Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko”. Gmina Serock w kilku przypadkach skorzystała z tego programu, jednak biorąc pod uwagę wymagania w zakresie tzw. „efektu ekologicznego” wyczerpaliśmy katalog projektów, dających się zrealizować przy wykorzystaniu tych środków. Ten program unijny wymagał uzyskania przyłączenia do sieci nieruchomości, dających co najmniej 120 osób/km. W zasadzie ogranicza to możliwość aplikowania wyłącznie dla miejscowości silnie zurbanizowanych z zabudową wielorodzinną. W przestrzeni branży sanitarnej funkcjonują również inne programy, które mają z kolei inne ograniczenia i wymagania. W przypadku programów powtarzalnych – jesteśmy w stanie tak przygotować nasze inwestycje, aby moc aplikować o takie środki.
Dlatego też projektując i planując sieci – oprócz kwestii technicznych – pod uwagę bierzemy także możliwości pozyskiwania środków zewnętrznych. Analizujemy dostępne programy i fundusze oraz ich wymagania, a następnie dostosowujemy plany do określonych w nich parametrów.
Komunikacja z mieszkańcami
Projektując sieci nie zapominamy oczywiście o tym, że infrastruktura ma przede wszystkim jak najlepiej służyć mieszkańcom. W myśl tej zasady każdy projekt sieci na danym obszarze, w kwestiach mających znaczenie dla mieszkańców, jest indywidualnie z nimi omawiany. Reprezentujący nas projektanci (a w przypadkach bardziej skomplikowanych - urzędnicy) zwracają się do każdego z właścicieli nieruchomości zlokalizowanych na trasie projektowanej sieci, z informacją o naszych zamierzeniach, sposobie ich realizacji i proponowanym modelu współpracy w trakcie budowy. Jednak przede wszystkim ten kontakt ukierunkowany jest na wypracowanie najbardziej dogodnego z punktu widzenia mieszkańców technicznego rozwiązania przyłączenia nieruchomości do sieci. Często poświęcamy sporo czasu na pomoc w uregulowaniu stanu formalnego istniejącej na działkach naszych mieszkańców infrastruktury tak, aby możliwe było jej włączenie do planowanej do budowy sieci. Do każdego staramy się podchodzić indywidualnie, szukając jak najlepszych rozwiązań.
Sieć w ul. Jasnej w Jachrance
Po przebrnięciu przez wszystkie procedury projektowe, po uzyskaniu uzgodnień i pozwoleń, a ostatecznie także po uzyskaniu finansowania i znalezieniu wykonawcy – przychodzi pora na realizację robot budowlanych. Przykładem takiej inwestycji jest budowa sieci kanalizacji sanitarnej w ul. Jasnej w Jachrance. Jest ona częścią obszernego projektu, zakładającego skanalizowanie dużego obszaru Jachranki (nie tylko ul. Jasnej). Pod koniec lutego została zawarta umowa na realizację prac budowlanych, polegających na wykonaniu odcinka sieci w ul. Jasnej wraz z odejściami w kierunku prywatnych nieruchomości. Oprócz tego – w rejonie skrzyżowania ul. Jasnej z ul. Zegrzyńską – zostanie wybudowana przepompownia ścieków, której zadaniem będzie zebranie ścieków z dużej części Jachranki. Z uwagi na ograniczenia terenowe przepompownia została zaprojektowana w pasie drogowym jako „przejezdna”, czyli taka, gdzie większość urządzeń znajduje się w studniach i zbiornikach, po których może odbywać się ruch kołowy. Ponadto, w ramach inwestycji, po zakończeniu robót instalacyjnych, planuje się wykonanie docelowej nawierzchni ul. Jasnej w technologii betonowej kostki brukowej. Zakończenie zadania zaplanowane jest na drugą połowę przyszłego roku. Wartość robót określona w drodze przetargu wynosi: 2 982 605,46 zł. Warto nadmienić że na realizację zadania w części dotyczącej budowy sieci kanalizacji sanitarnej udało się pozyskać dofinansowanie w kwocie niewiele ponad 900 000,00 zł.
Monika Głębocka-Sulima
Kierownik Referatu Przygotowania i Realizacji Inwestycji